Ludzie stamtąd - Maria Dąbrowska

 

Wydawnictwo Marginesy, Moja ocena 5/6
Mocna, dobitna, niezwykła, nawet teraz w XXI wieku powieść autorki fenomenalnych Nocy i dni.
Ludzie stamtąd to zbiór ośmiu opowiadań, których motywem przewodnim jest człowiek, jego los, bieda, dzień codzienny i zmaganie z rzeczywistością. Generalnie bardzo szczery, smutny bo prawdziwy obraz społeczeństwa początku XX wieku. Przy czym, co cenne, problemy, które porusza Dąbrowska są, mimo upływu ponad 100 lat, nadal aktualne. Bohaterowie Ludzi stamtąd borykają się z takimi problemami, jak alkoholizm, bieda, coś na kształt depresji, śmierć ukochanego, rozpacz po stracie najbliższej osoby, niechciana ciąża, namiętna miłość dwojga młodych ludzi i wiele, wiele innych.
Tym co łączy bohaterów jest majątek Rusocin. To tam rozgrywają się wszystkie opowiadania. Dodatkiem jest fakt, iż wszyscy bohaterowie pochodzą z chłopstwa lub służby. To tak, jakby niższym stanom przypisana była tylko tragedia, dramatyzm, nędza. Ale coś w tym jest. Mając pozycję, majątek, znajomości łatwiej jest pewnych spraw uniknąć, zatuszować je czy inaczej im zaradzić. Bohaterowie książki takich możliwości nie mają.
Dąbrowska świetnie to wszystko prezentuje. Ukazuje różnice klasowe, które są jeszcze wraźniejsze niż w Nocach i dniach, prezentuje wahania, rozterki, walko emocjonalne, wszystko to z czym od wieków musi zmagać się człowiek. Ta ponadczasowość, uniwersalność opowiadań, obok genialnie naszkicowanych sylwetek bohaterów i ich wnętrza psychicznego, jest najmocniejszą stroną opowiadań.
Plastyczne opisy, świetnie nakreśleni bohaterowie, do tego język prawdziwy, jakim posługiwało się chłopstwo, służba, niższe stany, ale także szlachta mieszkająca we dworze. Każdy z bohaterów mówi swoją gwarą, każdy jest typowym przedstawicielem swojego stanu. Autrorka, będąca świetną obserwatorką, zadała sobie mnóstwo trudu żeby wiarygodnie naszkicować realia i postaci. Dzięki temu opowiadania czyta się co prawda z odrobiną smutku, że było tak źle, ale i przyjemnością bo to po prostu doskonała literatura. Gorąco polecam i zachęcam do podróży w czasie z Marią Dąbrowską.