Wiedeń Hitlera - Brigitte Hamann

Wydawnictwo Rebis, Okładka twarda z obwolutą, 592 s., Moja ocena 6-/6
Chciałam wam zaprezentować książkę, której wersję oryginalną (czyli niemiecką) zdobyłam po ciężkich bojach kilka lat temu w jednym z  wiedeńskich antykwariatów. Nikomu tej książki w domu nie pozwoliłam dotknąć. Powodem nie jest miłość do tego pana z wąsikiem, ale do Wiednia. Uwielbiam stolicę Austrii, większość osób zaglądających tutaj wie o tym. Kocham Wiedeń za historię, zabytki, atmosferę i to nieuchwytne coś, co trudno zdefiniować. Wielokrotnie prezentowałam wam na blogu zdjęcia i opowieści z wiedeńskich wojaży. 
Zrozumiałe więc, że z ogromną radością przyjęłam, zapowiedź wydania po polsku książki autorstwa Brigitte Hamann. Książka stoi na honorowym miejscu w mojej biblioteczce obok jej oryginalnej siostry:).
Doskonała pozycja, którą polecam wszystkim wielbicielom historii, Austrii, Wiednia, zabytków, czy po prostu dopracowanych w każdym calu książek historycznych. 
Od razu zaznaczam, nie jest to stricte biografia Hitlera, a raczej próba (zresztą bardzo udana) ukazania wiedeńskiej atmosfery, zakamarków i budowli w latach 1907-13 i w powiązaniu z przyszłym twórcą III Rzeszy. Oczywiście, Hamann niezwykle dużo miejsca poświęca Hitlerowi, ale ukazuje jego młodzieńcze lata, gdy przyjeżdża z prowincji do kwitnącego, tętniącego Wiednia. Autorka ukazuje, jak atmosfera i uwarunkowania historyczne, a szczególnie panujący w owym czasie w Wiedniu antysemityzm, mogły wpłynąć na kształtujący się światopogląd Hitlera.
W książce znajdziemy niezwykle szczegółowy i barwny, pełen smaków i smaczków opis kulturowego, politycznego i społecznego tygla jakim był Wiedeń na początku XX w. Opowieść doprowadzona jest przez autorkę do momentu, gdy nie osiągnąwszy oczekiwanego sukcesu, Hitler opuszcza Wiedeń i udaje się do Monachium. 
Co ciekawe, autorka ukazuje Wiedeń nie tylko ten, w którym kwitła idea Freuda, twórczość Mahlera, muzyka Straussa, ale także (a może przede wszystkim) Wiedeń maluczkich, miasto, do którego trafiają podobni Hitlerowi, ludzie z prowincji o wielkich aspiracjach, a niewielkich możliwościach. Hitler przybywając do Wiednia plany miał wielkie, jednak nic w zasadzie nie ułożyło się tak jak tego oczekiwał. Wyjeżdżając do Monachium, szczerze nienawidził stolicy Austrii, czemu dał wyraz kilka lat później w trakcie Anschlussu Austrii. Sami wiedeńczycy do dzisiaj twierdzą, że gdyby przyjęto go wtedy na Akademię Sztuk Pięknych, być może nie wybuchłaby II wojna światowa i ocalono by miliony osób (Hitler dwukrotnie oblał egzaminy wstępne). Tak to już bywa w historii. 
Hamann ukazuje także miasto ludzi ubogich, a nawet momentami nędzarzy, nocujących w przytułkach, pod mostami, głodujących, gdy obok nieliczni bawią się przy suto zastawionych stołach i dźwiękach walców. 
Hamann udało się coś niezwykłego. Nie dość, że pokazała chyba wszystkie możliwe oblicza światowej metropolii, jaką był Wiedeń na początku XX w.,  plastycznie opisała wszystkie jego wady i zalety niczego nie wybielając, to dodatkowo pokazała, jak rodził się potwór, jakim niewątpliwie po wyjeździe z Wiednia stał się Hitler. Jest to o tyle fascynujące połączenie, że unikalne. Brak jest bowiem źródeł traktujących o życiu Hitlera przez przybyciem do stolicy Bawarii. Hitler po objęciu w 1933 r. władzy w Niemczech nie lubił rozmawiać o swojej przeszłości. Tak naprawdę jego biografia (wg. niego samego) zaczynała się w 1923 r., gdy trafił do więzienia po nieudanym puczu w Monachium. Autorka podjęła się arcytrudnego zadania, podczas, gdy o samym Wiedniu początku XX w., materiałów jest sporo, to o Hitlerze wręcz przeciwnie. Gdy tylko doszedł do władczy zacierał starannie wszystkie ślady swojej nędznej, wiedeńskiej egzystencji, rekwirował najdrobniejsze dokumenty, które mogły świadczyć o tym kim był i jak wtedy żył. 
Hamann z drobiazgów, malutkich puzzle stworzyła fascynującą opowieść, zabrała nas do mrocznych zaułków, ale i wspaniałych pałaców c.k. Wiednia. 
Polskie wydanie tylko przekartkowałam, wystarczająco dobrze znam wersję niemiecką, ale z pełną odpowiedzialnością zapraszam was na arcyciekawą wyprawę do stolicy Austrii, w trakcie której będą nam towarzyszyć liczne zdjęcia.

Młody Adolf Hitler (fot. Bifab/PAP/dpa) 

Kolejka na Kahlenberg 1907r. (fot. www.wien.gv.at)

Serce Wiednia 1910r. (fot. www.wien.gv.at)

Minus daję tylko za umieszczenie przypisów na końcu książki. Dla osób nie znajacych Wiednia i języka niemieckiego, może być to uciążliwe. 
Brigitte Hamann jest doktorem nauk historycznych. Studiowała m.in. historię w Wiedniu. Jest jednym z najbardziej cenionych ekspertów w zakresie dziejów Austrii i Wiednia końca XIX w. Jest autorką wielu bestselerowych książek z tego okresu, m.in. biografii cesarzowej Elżbiety (Sisi), Winifred Wagner (założycielki NSDAP), leksykonu o Habsburgach, biografii cesarza Franciszka Józefa, zbioru listów Franciszka Józefa do Kathariny Schratt (kolejna moja perełka książkowa, hołubiona:)), biografii arcyksięcia Rudolfa,  i wielu innych. Liczę, ze wydawnictwo pokusi się o stopniowe przybliżenie polskim czytelnikom kolejnych książek autorstwa Brigitte Hamann.