Ludzie, którzy sieją w śniegu - Tina Harnesk

 

Wydawnictwo Marginesy, Moja ocena 5,5/6
Tina Harnesk w swojej powieści Ludzie, którzy sieją w śniegu ukazuje niezwykle złożoną i bardzo skomplikowaną oraz poruszającą opowieść o Saamach, ludziach północy Szwecji. Autorka snuje opowieść o ich tożsamości, historii oraz tęsknotach. Nic dziwnego, że książka ta zdobyła uznanie w 2023 roku, zdobywając m.in. tytuł Książki Roku w Szwecji i nominację do nagrody Adlibris za debiut. Opowieść jest pełna emocji, subtelnego humoru i głębokiej refleksji nad przeszłością oraz współczesnością rdzennych ludów. Bardzo poruszający i istotny głos we współczesnym świecie.
Akcja książki toczy się na północy Szwecji, w regionie Norrbotten. Głównym tematem jest historia Máriddji, 85-letniej Saamki, która po latach życia w odosobnieniu z mężem, pragnie odnaleźć swojego zaginionego siostrzeńca. Chłopiec, którego wychowywali jak własnego syna, został im brutalnie odebrany przez władze. Máriddja jest bardzo samotna w swojej tęsknocie. Co najgorsze, takich osób, jak ona jest w Szwecji wiele. Kobieta znajduje pomoc u Sire, operatorki centrali telefonicznej, z którą dzieli się swoimi emocjami.
Z drugiej strony śledzimy losy Kaja i Mimmi, którzy przeprowadzają się do Norrbotten. Z biegiem czasu Mimmi zaczyna dostrzegać, że jej życie w nowym miejscu może wiązać się z czymś więcej. Chodzi tu o przeszłość, której nie rozumie do końca.
Powieść łączy te z pozoru dwie różne historie. Historia Máriddji to historia kobiety, która dotyka traumy i niezrealizowanych tęsknot z przeszłości. Wątek Kaja i Mimmi opowiada o próbie zrozumienia swojego miejsca w życiu. Oba wątki, z pozoru różne, łączy tragiczna historia Saamów. Te historie są mistrzowsko splecione przez autorkę, której udało się stworzyć bardzo poruszająca opowieść. Jest ona tym ciekawsza, iż dotyczy kwestii tak mało u nas znanej. Bo tak naprawdę, ile osób zna dzieje Saamów? No właśnie.
Harnesk nie unika opisu brutalnych zmian, jakie dotknęły Saamów, takich jak konfiskata ziemi, próby wymuszenia asymilacji czy też nielegalne odebranie dzieci z rodzin, co miało na celu wynarodowienie rdzennych mieszkańców. W opowieści nie brakuje także elementów magicznych, obecności tradycji, wierzeń, legend i rytuałów. Chociażby z tego powodu warto po tę książkę sięgnąć.
Ale nie tylko Saamowie są powodem żeby oddać się niezwykłej lekturze. Ta ksiażka to po prostu kawał doskonałej, dopracowanej i mądrej prozy. Ludzie, którzy sieją w śniegu to książka, która nie daje łatwych odpowiedzi. Końcowe rozstrzygnięcia w tej powieści są otwarte, a historie bohaterów pozostawiają czytelnika z uczuciem refleksji. Autorka zachwyca swoją wrażliwością na ludzkie emocje, a także umiejętnością łączenia historii osobistych z szerokim tłem społecznym i kulturowym. Jest to książka, która pozostaje w pamięci na długo po przeczytaniu.