Tajemnica Caravaggia

Wydawnictwo Muza, Okładka twarda, 512 s., Moja ocena 5,5/6
Właśnie skończyłam czytac książkę i jestem pod jej ogromnym wrażeniem.

Michelangelo Merisi da Caravaggio ur. 29 września 1571 roku, zm. 18 lipca 1610 roku. Był jednym z  największych, najwybitniejszych artystów malarstwa europejskiego na przełomie XVI i XVII wieku. W swoich obrazach zastosował coś zupełnie nowego, a mianowicie wyrzekł się piękna ludzkiego ciała,które przed nim wręcz idealizowali, gloryfikowali malarze renesansowi.
Ojciec przyszłego artysty był zarządcą i architektem domu Francesa Sforzy księcia Mediolanu. Gdy Micheleangleo ma 5 lat, rodzina przenosi się do miejscowości Caravaggio. Uciekają przed szalejącą w Mediolanie zarazą. Ofiarą epidemii pada ojciec chłopca. Mimo trudnej sytuacji rodziny Micheleangleo kształci się, a w latach 1584–1588 odbywa praktykę u malarza Simona Peterzana z Mediolanu, ucznia Tycjana. Tam po raz pierwszy objawia się talent przyszłego artysty, który nie znajduje zrozumienia u mistrza i jego pomocnika. W tym okresie nastoletni artysta przeżywa także pierwsze zauroczenie piękną dziewczyną oraz zmuszony zostaje do homoseksualnego romansu, który trwał kilka lat. Trzeba Rohrigowi przyznać, że oba związki - platoniczny z dziewczyną i seksualny z innym artystą, uzależnienie od tego ostatniego, strach, początkowe obrzydzenie i wiele innych uczuć, które targały w tym okresie Caravaggiem, nakreślił wspaniale. W opisach nie ma nic obscenicznego, nic wulgarnego. Dlatego osoby, którym tego typu wzmianki w biografii przeszkadzają, mogą śmiało sięgnąć po książkę .

Portret Caravaggia dzieło O. Leoniego ww.nationalgallery.org.uk

W połowie 1592 roku Caravaggio przybywa do Rzymu. I tam się dopiero działo. Röhrig po mistrzowsku opisuje XVI-wieczny Rzym, świat obłudy, kłamstw, pychy, żądzy etc. Jednak Rzym to także miasto religii, ruin, pałaców i kościołów. Tak sobie myślałam, że w żadnym innym mieście ówczesnej Europy, artysta pokroju Caravaggia nie stałby się tym kim był, zarówno jako artysta i jako człowiek. W Rzymie, gdzie panowały wolność i swoista tolerancja, artysta mógł się rozwijać tak jak chciał. Poza tym okres, w którym zaczyna tworzyć nasz bohater, jest okresem wyjątkowym, ponieważ jedna epoka przechodzi w drugą, zmienia się świat, zmienia się sztuka, stare ustępuje miejsca nowemu. Caravaggio ma szansę malować to co chce. Jego obrazy wspaniale ukazują geniusz artysty i  fizyczną szczegółowość, z której artysta zasłynie w późniejszych latach, a której współcześni mu jeszcze nie rozumieli. 

Chłopiec z koszem owoców, autor Caravaggio, źródło galeriaborghese.it

Caravaggio stopniowo zyskuje rozgłos i zlecenia na kolejne dzieła. Jednak nie wszystkie one są właściwie odbierane przez widzów i zleceniodawców. Kilka dzieł zostało odrzuconych przez zleceniodawców, przynajmniej w oryginalnej formie – musiały być przemalowane bądź znaleźć nowego nabywcę. Realizm, który w swoich dziełach prezentował Caravaggio, przez niektórych był uznawany za wulgarny. A artysta umiał ukazać dosadnie to, co inni chcieliby ukryć, co udawali, że nie istnieje. Przykładem może być obraz Nawrócenie w drodze do Damaszku na którym koński zad był bardziej widoczny od postaci świętego, który miał być w centrum dzieła. 
Wiele kontrowersji wzbudził także obraz Madonna i dzieciątko ze świętą Anną, który Caravaggio namalował w Bazylice Św. Piotra. Pozostał tam tylko przez dwa dni, po czym został zdjęty. Sekretarz kardynała, sprawującego pieczę nad bazyliką, tak uzasadniał przyczynę niezaakceptowania dzieła: Obraz ten przedstawia tylko wulgarność, profanację, bezbożność i odrazę… Można rzec, że to dzieło artysty, który potrafi malować, ale takiego o ciemnej duszy, który długi czas żył z dala od Boga, jego adoracji i jakiejkolwiek dobrej myśli… 

Madonna i dzieciątko ze Św. Anną, źródło galeriaborghese.it

O innych zastrzeżeniach zleceniodawców, problemach jakie miał z nimi Caravaggio, dalszym pełnym namiętności i uczuć (zarówno do ludzi, jak i pracy) życiu, zbrodniach, trudnym charakterze etc przeczytacie w książce. Do czego was gorąco zachęcam.
Rohring stworzył wspaniałą biografię. Na 512 stronach opisał w fascynujący sposób życie niebanalnego człowieka. Caravaggio był bowiem nie tylko wielkim malarzem, ale także niebanalnym, nieprzystającym do swojej epoki człowiekiem. Jego niezwykle złożona, skomplikowana osobowość, wrażliwość, ale i niebywałe wprost okrucieństwo stworzyły geniusza, ale i potwora w jednym. Co cenne, wszystkie te cechy autor niniejszej książki wspaniale odmalowuje.
Lektura Tajemnicy Caravaggia to jak podróż w czasie i to na kolejce górskiej. Bowiem  życie artysty, jak i jego charakter, geniusz oraz obsesje i czasy w jakich przyszło mu żyć, tworzą w książce mieszankę wybuchową, od której można się uzależnić, a od lektury trudno się oderwać.