Opowiadacze. Nie tylko Hrabal. - Autorzy najlepszej prozy czeskiej.

Wydawnictwo Literackie, Okładka miękka, 308 s., Moja ocena 5/6

Z czym nam się kojarzy literatura czeska? Przede wszystkim z wojakiem Szwejkiem, Kunderą, Hrabalem i dla większości z nas to już koniec doświadczeń z literaturą naszych południowych sąsiadów.
I nic dziwnego, że z tymi trzema nazwiskami najczęściej kojarzymy literacko Czechy. Mimo bliskości naszych krajów, literatura tego kraju jest u nas prawie nieznana, a ja lubię wszystko co nieznane lub mało znane. Tym chętniej sięgnęłam po nową pozycję na naszym rynku wydawniczym. Pod tytułem - Opowiadacze. Nie tylko Hrabal. kryje się bardzo ciekawy zbiór opowiadań czeskich autorów ostatnich lat. Subiektywnego wyboru takich, a nie innych opowiadań dokonali dwaj tłumacze - Andrzej S. Jagodziński i Jan Stachowski. Jednemu czytelnikowi taki wybór może przypaść do gustu, innemu nie. Mnie zdecydowanie spodobał się.
Dokonując takiego, a nie innego wyboru, tłumacze kierowali się jedna podstawową zasadą (poza czeskością opowiadań), a mianowicie faktem, że nigdy wcześniej nie były one publikowane w formie książkowej. Udało im się zgromadzić ciekawy zbiór krótszych i dłuższych opowiadań, które połączone w jedną książkę stworzyły niesamowicie barwny i frapujący czeski kolaż.
Opowiadania są bardzo różnorodne i trudno wybrać to, które najbardziej mi się spodobało. Każde jest inne, każde ma w sobie to coś i każde mogę śmiało polecić.
Charakterystyczną cechą wszystkich opowiadań jest przedstawienie prostej z pozoru rzeczywistości  w sposób może odrobinę dziwny, odrobinę metafizyczny, po prostu inny. Przypomnijcie sobie proszę czeskie filmy, które kilka – kilkanaście lat temu TVP z lubością emitowała. W tych filmach ich twórcy z każdego najdrobniejszego aspektu życia codziennego potrafili zrobić mniejszy lub większy spektakl. Mam wrażenie, że taka sama maniera przełożyła się na literaturę czeską. Dlatego lektura zbioru czeskich opowiadań jest bardzo ciekawym doświadczeniem.
Co ciekawe, wśród autorów opowiadań znajdziemy tylko jedną kobietę – Evę Kriseovą. I tak się zastanawiam, czy w Czechach brakuje kobiet tworzących dobrą literaturę, czy po prostu  dokonującym wyboru tłumaczom twórczość żadnej innej autorki nie przypadła do gustu.
Bardzo ciekawa jest też okładka, wyjątkowo rzuca się w oczy i jest wyjątkowo czeska. Widzimy w tle panoramę starej Pragi, kwintesencji Czech, a na pierwszym planie naga kobieta ciągnąc za sobą materiał – szatę, trochę, a nawet więcej niż trochę całość kojarzy mi się z twórczością Jana Saudka. Jest to artysta bardzo znany na Zachodzie, coraz bardziej w ojczyżnie, a niestety mało u nas.
Warto poznać czeską literaturę, sztukę i wyjść trochę dalej, poza ramy w/w Kundery i Hrabala.
A, że Hrabal jest jednym z najważniejszych czeskich pisarzy, swoistym punktem odniesienia, może świadczyć przewrotny i wiele mówiący tytuł zbioru – nie tylko Hrabal.
Bardzo się cieszę, że Wydawnictwo Literackie zaprezentowało nam fragment prozy czeskiej, niewielki, ale mam nadzieje, że wydawca nie spocznie na laurach.
Z radością obserwuję, że w naszych księgarniach pojawia się coraz więcej innej literatury niż amerykańska sieczka. Instytut Wydawniczy Erica wydaje powieści słowackiego autora Jurija Cervenaka, Wydawnictwo Cel zaczyna publikować rosyjską literaturę. Oby tak dalej.