Nić - Victoria Hislop

Wydawnictwo Albatros, Moja ocena 6-/6
Moje kolejne spotkanie z Vicotrią Hislop i kolejny zachwyt. Ponownie akcja książki rozgrywa się w mojej ukochanej Grecji. Wcześniej czytałam Wyspę tej autorki. Tam akcja miała miejsce na Krecie i na Spinalondze. W Nici miejscem akcji są przepiękne Saloniki. Moi teściowie mieszkają niedaleko Salonik, więc miasto to znam dosyć dobrze. W trakcie lektury czułam wszystkie klimaty miasta, widziałam zabytki, zaułki, kawiarenki, place, promenadę nadmorską, mury obronne, które istnieją i zachwycają do dziś.
Autorka opowiada dzieje Salonik, najbardziej europejskiego z greckich miast, którego korzenie sięgają początku IV wieku p.n.e. Swoją opowieść Hislop rozpoczyna w 1917 roku. Miały wtedy miejsce tragiczne w skutkach wydarzenia. M.in. największa w historii wymiana ludności. Pod koniec I wojny światowej i tuż po jej zakończeniu ludność grecką przewożono z Turcji do Grecji, a turecką w odwrotnym kierunku. Domy potraciło wtedy ponad 2 miliony osób (po stronie greckiej). Wydarzenia te poznajemy w momencie ataku tureckiego na grecką wyspę Smyrna, śledzimy losy greckiej rodziny, która na skutek niesprzyjających okoliczności zostaje rozdzielona. Wtedy to, mała 5-cio letnia Katerina, oddzielona od matki i siostrzyczki, przypływa statkiem do Salonik. To jedno wydarzenie zmieni całe jej życie. Po kilku miesiącach w mieście wybucha straszny pożar. Wydarzył się on zupełnie przypadkowo i strawił przede wszystkim dzielnice zamieszkiwane przez ludność żydowską, czyniąc bezdomnymi znacznie ponad 50 tysięcy ich mieszkańców. W ciągu kilkunastu miesięcy dużą część miasta odbudowano, ale pożar rozpoczął eksodus rodzin żydowskich do Palestyny. Jak podają różnorodne dane, tuż przed pożarem Saloniki zamieszkiwało 157889 osób, z czego 61439 Żydów, 45889 Muzułmanów, 39956 wiernych kościoła greckiego, 6263 wiernych kościoła bułgarskiego, 2721 Cyganów, 1621 osób innych narodowości lub wyznań. Było to więc miasto na wskroś wielokulturowe i niezwykle tolerancyjne. Hislop udało się doskonale ukazać ową wielokulturowość, tolerancję, a czasami także przyjaźń między ludźmi różnych wyznań. Opisuje także współżycie obok siebie tych osób. Wybuch pożaru większość tych rzeczy niszczy. Na tle tych strasznych wydarzeń i zmian, śledzimy losy Kateriny, jej nowej rodziny, Dimitrisa i jego rodziców oraz wielu, wielu innych postaci. Niektórych z nich darzymy wielką sympatią, niektórych wręcz nie znosimy. Jesteśmy świadkami kolejnych strasznych zdarzeń, które dotknęły Saloniki w połowie XX wieku. Są nimi m.in. wymordowanie przez Niemców ok. 97% społeczności żydowskiej miasta, działanie greckiej partyzantki, która przez lata ukrywała się w niedostępnych górach, powojenne losy partyzantów, juntę pułkowników, która zmusiła do wjazdu z Grecji wiele greckich rodzin (tak na marginesie - także moją teściową). Ukazana w ten sposób historia uświadamia sporej ilości osób, iż grecka historia, to nie tylko ta z okresu antycznego, nie tylko Akropol, wojny ze Spartą, igrzyska olimpijskie etc. 
Hislop udało się połączyć wielką, dramatyczną historię XX-wiecznej Grecji z fascynującymi dziejami kilku greckich, żydowskich i tureckich rodzin. W pozornie zwyczajną opowieść wplotła wydarzenia, które uczyniły z Nici książkę od lektury, której trudno się oderwać. Faktów i wydarzeń historycznych autorka umieściła w książce sporo, ale uczyniła to tak umiejętnie, iż jestem przekonana, że nie znudzą one nawet przeciwników historii. Dodatkowym plusem są opisy Salonik - tych współczesnych, jak i tych z początku i połowy XX wieku. To jest do dziś na prawdę niesłychanie fascynujące miasto o wielu obliczach.
Taką wisienką na torcie są wspaniale opisane święta, tradycje, kulinaria zarówno greckie, jak i tureckie, czy innych nacji zamieszkujących miasto.
Victorii Hislop udało się stworzyć porywającą opowieść, a także dokonać to, czego w jednej z książek niestety nie udało się Hannie Cygler, a co tak mnie raziło. Hislop ukazała Grecję i Greków, jako naród znacznie bogatszy duchowo, mentalnie niż wiele osób sądzi, a greckie obyczaje daleko wykraczające poza stukanie się czerwonym jajkiem w okresie Wielkanocy. 
Co prawda w książce Hislop dwukrotnie przestawiona jest kolejność pewnych wydarzeń historycznych, ale nie ma to wpływu na przyjemność czytelniczą, oraz doskonałe oddanie historii. Wszystkie fakty historyczne są bowiem zgodne z prawdą, choć większość postaci jest fikcyjna.
Gorąco zachęcam do lektury.