Wydawnictwo Post Factum, Moja ocena 5/6
Alicja Urbanik-Kopeć w swojej książce podejmuje niezwykle ważne tematy, które dotykają nie tylko sfery społecznej, ale i psychologicznej. Autorka przygląda się życiu i losom młodych kobiet, które w przeszłości pełniły rolę służących, ukazując nie tylko ich trudności, ale także systemowe nadużycia, jakie miały miejsce w tym kontekście. Co istotne losy służących poruszane są bardzo szeroko i obejmują m.in: legalną prostytucję, życie codzienne służących m.in poruszający jest opis zabiegów higienicznych służących w tym kąpiel raz do roku, opis miejsc w których służące spały, a które urągały ludzkiej godności, kary jakie zadawano służącym i wiele innych zagadnień.
Służącym w XIX wieku wyrządzono ogromną krzywdę. W polskich domach tego okresu były traktowane niczym niewolnice. Oczywiście nie w każdym domu, ale w większości tak.
Książka jest bardzo dobrze udokumentowana merytorycznie, źródłoznawstwo jest bardzo bogate, co sprawia, że jest nie tylko wartościowym literackim dziełem, ale również przydatnym dokumentem historycznym. Autorka realia życia swoich bohaterek, ich codzienne zmagania oraz sposób, w jaki były postrzegane w społeczeństwie, analizuje z wielką wnikliwością. Z każdej kolejnej strony wyziera ogromne zaangażowanie pisarki.
Tym, co wyróżnia tę książkę jest przede wszystkim empatia, z jaką autorka podchodzi do bohaterek swojej opowieści. Historie poszczególnych kobiet są przedstawione z delikatnością, bez zbędnej sensacji, co pozwala czytelnikom zrozumieć ich emocje i dylematy. Urbanik-Kopeć nie boi się wychodzić poza pewne granice, stawiać niewygodnych pytań dotyczących przede wszystkim praw człowieka. Pewne sprawy są ponadczasowe, co badaczka świetnie prezentuje. Wiele zagadnień można odnieść także do naszych czasów. To także świadczy o wielkiej wartości Panien służących.
Bez wątpienia jest to bardzo wartościowa lektura, która zmusza do refleksji nad rolą kobiet w społeczeństwie oraz ich prawami, losem i tym, jak wielkie znaczenie ma szacunek do drugiego człowieka. To ważny głos w dyskusji o przeszłości, ale i o teraźniejszości. Gorąco zachęcam do lektury osoby, które interesują się historią społeczną.
