Wytwórnia wód gazowanych. - Dorota Combrzyńska - Nogala

Wydawnictwo MG, Okładka miękka, 496 s., Moja ocena 5,5/6

Główną bohaterką jest Eleonora Jarecka z domu Pstrońska. Poznajemy ją współcześnie, jako Babkę w chwili jej gwałtownej śmierci, dosłownie i w przenośni na łożu śmierci. Potem autorka cofa nas o 100 lat do momentu narodzin Eleonory. Śledzimy jej dzieciństwo, czas pierwszych miłości, zamążpójście, narodziny jedynej córki, chorobę. A wszystko to na tle przedwojennej Polski, Polski okresu okupacji i okresu PRLu.  I to połączenie - życia kobiety z tłem społecznym i historycznym XX w. stanowi o tym, że książkę czyta się doskonale. Lektura jest tym bardziej wciągająca, że relacje Eleonory z innymi nigdy nie są letnie, zawsze pragmatyczne, jak w przypadku ocalałego z zagłady Żyda Bluma, którego namówi w czasach realnego socjalizmu, do reaktywowania wytwórni wód gazowanych. Poznajemy Eleonorę, jako "buisneswoman" okresu PRLu. Reaktywowała wspomnianą wytwórnię wody gazowanej, szyła modne bluzeczki, które sprzedawała prywaciarzom na bazar, prowadziła gospodę - karczmę i robiła wiele innych rzeczy. Wszystko po to, żeby zapewnić byt rodzinie, przetrwać. Należy docenić umiejętność z jaką Eleonora potrafiła dostosować się, wręcz dopasować do istniejących realiów. Była jak trzcina na wietrze, reagowała na wszelkie podmuchy wiatru zmian. Miała też szczególny dar - w zasadzie wszystko, czego się dotknęła zamieniała niczym mityczny Midas w ...no może nie złoto, ale na pewno w pieniądze i to nie małe. Ale okaże się, że wszystko ma swoją cenę. Jaką, tego dowiecie się czytając Wytwórnię wód gazowanych. 

Eleonora miała gwałtowny momentami szorstki, a nawet okrutny charakter.  W jej przypadku sprawdza się powiedzenie - po trupach do celu. Choćby nie wiem co musi osiągnąć cel, nie ma dla niej rzeczy niemożliwych. Gdy lekarz powiedział, że ma tak zaawansowaną grużlicę, że nic jej nie pomoże i to kwestia miesięcy, postanowiła, że nie umrze i nie umarła. Eleonora potrafi wszystko, nie potrafi tylko najważniejszego - okazać i dać miłości. Chociaż w jej mniemaniu wszystko co robi, robi z miłości do rodziny. Bardzo ciekawe w tym kontekście są jej kontakty z wnuczką, a w zasadzie ich brak i na tym tle ukazanie jej męża, który chociaż jest dużo mniej zaradny niż Eleonora, to jednak ma w sobie dużo ciepła, miłości, a dziewczynka go wręcz ubóstwia. 

Wraz z upływem lat Eleonora próbuje rozliczyć się z własną przeszłością. Toczy spory z wnuczką, z którą po śmierci dziadka zaczyna łączyć bardzo bliska, choć niełatwa, relacja. Sara zarzuca jej wybiórczą pamięć i bardziej wyczuwa niż wie, że Babka nie do końca jest szczera.

Ta nieustannie wraca do przeszłości, żeby ją sobie obejrzeć z innej perspektywy, uwypuklić jakiś jej detal, ujawnić prawdziwą historię, lub ją zatrzeć, ale nadal najważniejszy jest dla niej czas teraźniejszy. Smakuje życie i ukrywa stare tajemnice, które pojawiają się zupełnie nieoczekiwanie. Wtedy okazuje się, że pełna życia i charyzmatyczna Eleonora, była inna niż się wszystkim wydawała.

Wytwórnia wód gazowanych to powieść nie tylko o życiu w Polsce na przestrzeni dziejowych zmian XX w., ale także, a może przede wszystkim powieść o spełnianiu marzeń i o tym, co jest w życiu ważne.

Ogromne brawa dla autorki za idealne wręcz odmalowanie realiów poszczególnych dziesięcioleci oraz za całą plejadę bardzo mocnych i barwnych bohaterów. Chociaż główną bohaterką jest Eleonora, to oprócz niej poznajemy wiele równie interesujących osób: matkę Eleonory, charakterną Brygidkę - która swoim zachowaniem stworzyła póżniejszą twardą i bezwzględną Eleonorę; siostrę a zarazem genialną kucharkę Amelię; zdziwaczałego aptekarza Kwirama, który był chyba jedynym przyjaciele Eleonory i wielu, wielu innych, wszyscy niezwykle barwni, każdy istotny dla opowieści. Ogromny plus dla grafików za świetną okładkę.

Dorota Combrzyńska-Nogala – absolwentka filologii polskiej na Uniwersytecie Łódzkim. Mieszka w Łodzi, pracuje z dziećmi niesłyszącymi i współpracuje z grupą pantomimiczną. Autorka  powieści „Naszyjnik z Madrytu” i nagrodzonej Literacką Nagrodą im. Reymonta „Piątej z kwartetu”. Właśnie się dowiedziałam od przemiłej p. Dorotki z Wydawnictwa MG:), że kolejna książka autorki w pażdzierniku. Czekam z niecierpliwością:).