Wydawnictwo Noir sur Blanc, Moja ocena 6/6
António Lobo Antunes to jeden z najważniejszych współczesnych pisarzy portugalskich. Jego twórczość od lat angażuje się w analizę historii i psychologii społeczeństwa Portugalii. Ma to miejsce głwnie w kontekście burzliwej XX-wiecznej historii tego kraju. Autor stworzył dzieła, które są refleksją nad przeszłością, ale także próbą zrozumienia mechanizmów władzy, przemocy i traumy. W jego książkach często przewijają się wątki dotyczące dyktatury, wojen, a także konsekwencji tych wydarzeń na poziomie osobistym i społecznym.
W Podręczniku dla inkwizytorów Antunes podejmuje temat władzy absolutnej, jej destrukcyjnych skutków, zarówno dla tych, którzy ją sprawują, jak i dla tych, którzy padają jej ofiarą. Książka jest poruszającym portretem psychologicznym głównego bohatera. Jest nim minister, który przez wiele lat był bardzo blisko reżimu Salazara. Jego postać jest bezwzględna, oparta na egoizmie, mściwości i nieograniczonej chęci dominacji. Antunes tworzy z tej postaci makabryczną karykaturę władzy, której szczytowy moment przypada na okres, kiedy minister trafia do domu starców, nieświadomy już swojej bezsilności.
Książka jest misternie skonstruowanym kolażem wspomnień bohatera. Wprowadzają one czytelnika w złożoną psychikę bohatera. Widzimy w niej osobiste ambicje oraz głęboko zakorzeniona przemoc systemową i okrucieństwo. W ten sposób autor pokazuje, jak władza kształtuje jednostkę. Z każdą kolejną stroną odkrywamy stopniowo brutalność tego człowieka. Nasz bohater coraz bardziej odsłania swoje ciemne oblicze. W pewnym momencie staje się on wręcz symbolem opresyjnego reżimu Salazara.
Podobnie jak cała twórczość Antunesa, Podręcznik dla inkwizytorów jest bardzo wymagającą lekturą. Jest on pełen złożonych psychologicznych i filozoficznych refleksji. Nie ma tu miejsca na łatwe odpowiedzi, a język, którym posługuje się autor, jest pełen aluzji i niedopowiedzeń. Książka, choć opowiada o konkretnej postaci, jest także próbą analizy mechanizmów władzy i procesów społecznych i politycznych. Jak już wspomniałąm, w tle pojawia się wstrząsający obraz dyktatury António de Oliveira Salazara, która na zawsze wpłynęła na społeczeństwo Portugalii. Salazar był twórcą i dyktatorem tzw. Estado Novo, autoritarnego reżimu, który panował w Portugalii przez ponad 40 lat, od lat 30. XX wieku aż do rewolucji goździków w 1974 roku. Strach, opresja i cenzura, która panowały przez ten czas, miały głęboki wpływ na Portugalię, a jej echa wciąż wybrzmiewają w życiu społecznym i politycznym kraju. W Podręczniku dla inkwizytorów Antunes nie tylko ukazuje skutki rządów Salazara, ale również wskazuje na to, jak władza absolutna, choć obalona, nie znika. Jak widac w tej i innych ksiażkach Antunesa, jej piętno przetrwało w pamięci ludzi.
Podręcznik dla inkwizytorów to książka głęboko poruszająca, która stawia pytania o naturę władzy, o to, jak kształtuje ona ludzi, a także o to, w jaki sposób pozostaje w ich umysłach, nawet po jej upadku. António Lobo Antunes mistrzowsko portretuje złożoność psychologiczną swoich postaci. Ukazuje on także, jak system oparty na przemocy i strachu może zmieniać nie tylko społeczeństwo, ale także samą naturę człowieka. To powieść, która nie daje łatwych odpowiedzi, ale zmusza do refleksji nad przeszłością, teraźniejszością i przyszłością. To książka, która zostaje w pamięci na długo po jej przeczytaniu. Gorąco polecam. Genialne.
Zapraszam na mój profil na Instagramie (klik)