Anatomia nienawiści. Stosunki polsko-rosyjskie XVIII-XX w. - Anatol Taras

Wydawnictwo Demart, Ocena 5/6
Recenzja mojego męża.
Rosja, jeden z naszych najbliższych sąsiadów, państwo ogromne, bogate o równie zagmatwanej historii, jak Polska.
Na przestrzeni minionych wieków n ie było takiej dekady, żeby nasz kraj nie miał czegoś wspólnego z Rosją. Niezależnie do tego, czy chodzi o kulturę, gospodarkę, czy wreszcie najbardziej drażliwą - politykę, Polskę zawsze łączyły z Rosją skomplikowane i wielowymiarowe stosunki.
Co ciekawe, a i kuriozalne, każda ze stron owe stosunki widziała często zupełnie odmiennie.
Relacje polsko-rosyjskie nigdy nie należały do najłatwiejszych. Cieniem kładła się na nich przeszłość. Szczególnie XX wiek był w tych stosunkach niezwykle ciężki. Okres naznaczony głównie wpływami rewolucyjnymi, stalinowskimi i radziecką propagandą oraz inwazją ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 roku odcisnął ogromne piętno zarówno na naszym kraju, jak i na stosunkach z Rosją.
Anatol Taras, podjął się wielkiego dzieła. W latach 2006–2008 przeprowadził mnóstwo badań, wykorzystał 120 prac historyków białoruskich, polskich i rosyjskich. Efektem jest niniejsza książka, blisko 900 stron naszej historii.

Białoruski historyk swoją opowieść (w którą wplecione są także wewnętrzne polskie zawirowania historyczne i polityczne) rozpoczyna pod koniec XVII wieku, walką o tron Rzeczypospolitej w latach 1696-1697, płynnie i ciekawie opowiada o wojnie północnej w latach 1700-1721, rozbiorach Rzeczypospolitej, polskim ruchu narodowowyzwoleńczym w XIX wieku, wydarzeniach XX wieku, agresji na Polskę w 1939 roku. Praca kończy się na okresie stalinizmu w Polsce.
Blisko 300 lat zawiłej, trudnej i zagmatwanej jak tylko można historii. Dodatkowo sprawę utrudniają stronnicze, a niejednokrotnie przekłamujące historię rosyjskie komentarze, prace tamtejszych badaczy, dziennikarzy. Tym cenniejsza jest książka Anatola Tarasa.
Bazuje ona na naukowych materiałach, opatrzona jest licznymi przypisami (znajdującymi się u dołu strony, za co daję ogromny plus) oraz wieloma zdecydowanie ułatwiającymi zrozumienie treści mapkami. 

Całość mimo dopracowania merytorycznego, całościowego ujęcia trudnego (nie ukrywajmy tego) tematu, napisana jest językiem przystępnym w sposób, który sprawia, iż czyta się ją łatwo, bez sięgania do dodatkowych materiałów.
Ponieważ dostęp do rosyjskich materiałów, archiwów jest nadal utrudniony, oceny polskich i rosyjskich historyków dot. konkretnych wydarzeń często różnią się. Autor (jak wspomniałem) opierał się m.in. na rosyjskich pracach, tamtejszej literaturze. Z tego powodu po przetłumaczeniu tekst książki został zweryfikowany przez polskich historyków pod względem dokładności zawartych w nim danych. Ewentualne nieścisłości są sprostowane w książce w formie przypisów redakcyjnych.
Tak troskliwa i merytorycznie rzetelna korekta treści, dopracowanie od strony redakcyjnej oraz całościowa waga treści książki sprawiają, iż gorąco zachęcam do lektury. Zdecydowanie warto. 

Fragment do przeczytania, książka do kupienia - tutaj (klik)